Asgari ücret için merakla beklenen tarih sonunda açıklandı! Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 10 Aralık 2024'te Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda toplanacak. Ancak, kamuoyunda Komisyonun asgari ücreti belirlemek üzere toplanacağı yaygın bir kanı. Gerçek şu ki, Türkiye'de asgari ücret, yasal olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmelidir. Ancak işler aslında öyle kolay değil!

Asgari ücret, Anayasa'nın "Ücrette adalet sağlanması" başlıklı 55. maddesiyle Anayasal bir hak olarak korunmaktadır. Karar Resmi Gazete'de yayımlandığında yürürlüğe giren asgari ücretin miktarı, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenir. Ancak, son yıllarda Komisyon toplantıları daha sembolik bir hal almış ve asgari ücret hükümetin politik ihtiyaçlarına göre belirlenmeye başlanmıştır.

NASIL BELİRLENİYOR?

Dünya genelinde asgari ücret belirleme metotları çeşitlilik göstermektedir. Türkiye'de ise 1950'lerden beri asgari ücret, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan üç taraflı bir komisyon tarafından belirlenmektedir. Ancak, son yıllarda bu mekanizmanın etkinliği azalmış ve asgari ücretin belirlenmesinde Komisyonun rolü sorgulanır hale gelmiştir.

2018'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş sürecinde, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun İş Kanunu kapsamından çıkarılarak doğrudan Cumhurbaşkanlığı'na bağlanması dikkat çekmiştir. Bu değişiklik, Komisyonun etkinliğini ve bağımsızlığını sorgulayan eleştirilere neden olmuştur.

SADECE ADI KALDI

Artık Komisyonun adeta bir göstermelik olduğu ve asgari ücret belirlenmesinde gerçek bir müzakere sürecinin bulunmadığı açıktır. Bu durum, asgari ücretin toplu iş sözleşmeleri yoluyla belirlenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Sendikaların daha etkin bir rol oynaması ve asgari ücret tespitinde söz sahibi olmaları artık kaçınılmaz hale gelmiştir.

YENİ BİR UYGULAMA GEREKİYOR

Görünen o ki, Komisyonun asgari ücret belirleme sürecindeki rolü sorgulanır hale gelmiştir. Artık asgari ücretin belirlenmesinde yeni ve daha etkin yöntemlerin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Sendikaların daha fazla söz sahibi olması ve toplu iş sözleşmelerinin öneminin artması gerekmektedir.

YENİ BİR 12 EYLÜL UYGULAMASI!

Son olarak, yaşanan tutuklamaların sendikacılara yönelik açık bir saldırı olduğu ve sendikal faaliyetlerin suç olmadığı vurgulanmalıdır. Sendikaların temsilcilerinin keyfi olarak tutuklanması, hukuk devleti ilkesine aykırıdır ve endişe vericidir. Bu tutuklamaların derhal sonlandırılması gerekmektedir.